No cover
Category: Documenten
Archief no Heemkunde: 13S2-d00833

Afbeelding

Kerkstraat 135 en Kerkstraat 137.
Historisch onderzoek naar de panden.
Daarbij gevoegd de genealogie Craaijo die aanvangt bij Jan Craaijo (1720) en Antonia Swart (1736).
De nakomelingen wonen op Kerkstaat 137.
Auteur: Machiel Nieuwenhuizen.

Verhaal over de historie van de  panden Kerkstraat  135-137 in Sprang                                   
                                                                       versie MN-12febr2024           file Kerkstr 137

Inleiding

Bronnen
In dit verhaal komt aan de orde wie de eigenaren waren van de panden huidig adres Kerkstraat 135 en 137 vanaf 1820 (bron kadaster) en de gezinssamenstelling van de eigenaren. Ook wordt vermeld het totale  bezit in landerijen (in ha) van de eigenaren en sommige andere familie leden (bron: memorie van successie die opgesteld wordt na het overlijden van een persoon tbv te betalen successie belasting)

Kadaster
In het kadaster wordt met dienstjaar gewerkt (dj…) dat is het jaar dat de mutatie in het kadaster verwerkt wordt. Dit is één of soms twee jaar later dan de actuele mutatie datum
Mutaties op de originele eerste kadaster kaart van 1820 wordt verwerkt op kadaster hulpkaarten. In dit verhaal vermeld ik dit met HK gevolgd door het dienstjaar
De bezittingen van een eigenaar worden vermeld op de kadaster legger (met zijn persoons nr) van de betreffende persoon Dit het Legger Artikel nr van deze persoon. In het verhaal aangeduid met LA gevolgd door een nr

d00833 001

Kadasterkaart 1820 (uitsnede)  boerderij kadastraal Sprang Sectie B nr 355 en huisje nr 354
B355 huidig adres Kerkstraat 137
B354 huidig adres Kerkstraat 135

De te betalen jaarlijkse belasting (huidig OZB) die op de kadaster legger vermeld wordt geeft een indruk van de grootte van de panden. Op een schaal van 6 – 66 was het belasting tarief  in Sprang voor B355 9 gulden en voor B354 54 gulden. Dus boerderij B354 was voor Sprangse begrippen een redelijk grote boerderij.

Kerkstr 135-137

In 1820 was de boerderij kadastraal B355 van de landbouwer familie Craaijo op huidig adres Kerkstr 135. Daarnaast stond een klein huisje kadastraal B354 (Kerkstr 137) ook eigendom van de fam. Craaijo

Het echtpaar Jan Craaijo (1720 geb te Almkerk) en Antonia Swart (1736 geb te Sprang) hadden  3 kinderen: Bastiaan (1768-1834) ongehuwd, Arie (1771-1861) gehuwd, Maria (1773-1842) gehuwd.
In 1820 waren de ouders al overleden. De bezittingen stonden in het kadaster op naam van Bastiaan en Arie Craaijo (LA43)
Arie Craaijo trouwt in 1807 met Christina Snijders (1780-1856).
Maria trouwt in 1807 met Arnoldus Haverhals en gaan wonen op de boerderij huidig adres vd Duinstr. 57 (voorheen eigendom van de ouders van Arnoldus Haverhals. Na overlijden van Bastiaan Craaijo in 1834 wordt Arie Craaijo eigenaar van de boerderij B355 (Kerkstr 135) en het naastgelegen huisje B354 (Kerkstr. 137) en 15.6 ha land .In 1842 laat Arie Craaijo het huisje afbreken en bouwt op die locatie een grote schuur (kadastraal B907).  Zie hieronder HK1843
In dj1850 koopt zijn zoon Adrianus Craaijo (1814-1873) de schuur B907 en het perceel B352 0.91ha van zijn vader.
Adrianus Craaijo is in 1850 getrouwd met Alida Kuijsten (1821-1877)  (dv Denis Kuijsten en Elisabeth van Os die wonen op de kloosterboerderij Kerkstraat 30)
In 1851 verbouwd hij de schuur tot boerderij (kadastraal B908) . Zie hieronder HK1852
De huidige boerderij(of delen ervan)  Kerkstr 137 stamt hoogstwaarschijnlijk uit die tijd.
Het echtpaar Adrianus Craaijo- Alida Kuijsten gaan wonen op de nieuwe boerderij Kerkstraat 137. 
Arie Craaijo blijft wonen op de oude boerderij (Kerkstr. 135) en zijn zoon Adrianus (1814-1873) die getrouwd is in 1850 met Alida Kuijsten (1821-1877)  gaat wonen op de nieuwe boerderij (Kerkstr. 137)

Daar Arie Craaijo zowel een dienstmeid als boeren knecht intern heeft kan hij wel beschouwd worden als een welgestelde boer.

d00833 002

Gezin Arie Craaijo (1771-1861)
Arie Craaijo is in 1807 getrouwd met Christina Snijders (1780-1856).
Arie Craaijo overlijdt op de zeer hoge leeftijd van 90 jaar.
Zij krijgen 10 kinderen waarvan er 3 jong overlijden en 2 op ca 20 jarige leeftijd.
De andere kinderen zijn:

2  Jan (1809-1894) landbouwer die later eigenaar wordt van de boerderij
            huidig adres Kerkstr.101 Zijn bezit is in 1900 de boerderij Kerkstraat 101 en 8 ha land.
            Jan trouwt in 1836 met Maria Oerlemans (1813-1900) Zij krijgen 5 kinderen
3. Johannes (1811-1897)  van beroep onderwijzer te Scherpenisse
            Hij trouwt in 1839 met Jannetje Jacoba Born(1816-1851)
            Zij overlijdt op 25 jarige leeftijd.
            Johannes hertrouwt in 1843.
            Zijn tweede vrouw is Johanna Henrica Leenders  (1819-1893) geboren in Terheijden
            Johannes krijgt 6 kinderen die allen in Scherpenisse geboren worden.
            Johannes komt na zijn pensionering in 1877 weer in Sprang wonen Nieuwstraat 289a
            Zijn dochter Jeanetta Geetruida Craaijo (1856-1889)  trouwt in 1881 met de
             landbouwer Jacobus Haverhals die een boerderij heeft op huidig adres Raadhuisstr. 18
4. Adrianus (1814-1873) landbouwer, getrouwd in 1850 met Alida Kuijsten (1821-1877)
            Zijn vrouw en hun kinderen worden  later de eigenaar van de boerderij Kerkstr. 137
7. Antonia (1819-1868) blijft ongehuwd
10. Arie (1824-1886) blijft ongehuwd

Verdeling erfenis Arie Craaijo in 1861

In 1850 heeft zoon Adrianus reeds de schuur (Kerkstr 137) met het bijbehorend perceel 0.91 ha gekocht van zijn vader Arie Craaijo (1771)

Erfenis in 1861
Als de erfenis verdeeld wordt zijn de 5 erfgenamen (kinderen) van 37 tot 52 jaar oud

Arie Craaijo (1824-1866) ongehuwd erft de oude boerderij (Kerkstraat 135) en het bijbehorend perceel 1.52ha
Antonia Craaijo (1819-1868) ongehuwd erft 4.1 ha land
Zij wonen en boeren op de oude boerderij Kerkstraat 135

Jan Craaijo (1809-1894) gehuwd met Maria Oerlemans erft 3.6 ha land
Jan woont en is eigenaar van de boerderij Kerkstraat 101

Adrianus Craaijo (1814-1873) gehuwd met Alida Kuijsten erft 3.7 ha
Hij was reeds eigenaar van de boerderij (B983)  Kerkstraat 137 en 0.9 ha bijbehorend land. Dus dit wordt totaal 4.6 ha
Hij woont op de boerderij Kerkstraat 137

Johannes Craaijo (1811-1897) van beroep onderwijzer erft geen land maar zal zeker financieel gecompenseerd zijn.

Vervolg Kerkstr. 137

Daar er ongetrouwde kinderen zijn zoals Arie (1824-1886) en Antonia (1819-1886), die ook werkzaam zijn op de boerderij, blijft na overlijden van Arie Craaijo, volgens het kadaster de boerderij een tijd een onverdeelde boedel. Dit zag je veel bij boeren families waar ongetrouwde op de boerderij bleven wonen en  waar hun getrouwde broer of zuster ook woonden. Niet altijd was het via de notaris goed geregeld. 

In 1873, na overlijden van Adrianus Craaijo,  komt de boerderij Kerkstr 137 volgens het kadaster op naam van de weduwe van Adrianus Craaijo (1814-1873), Alida Kuijsten  en haar kinderen..

Echtpaar Adrianus Craaijo-Kuijsten gehuwd in 1850 krijgen 4 kinderen waarvan er éen na een maand overlijdt, de andere kinderen zijn:
1. Arie (1851-1905) landbouwer  blijft ongehuwd
2. Denis Elibertus (1853-1925) getrouwd in 1874 met Hendrika Craaijo (1849-1915)
            Hij is landbouwer en woont op de boerderij van zijn ouders. Zij krijgen geen kinderen
4. Hendrik Christinus (1860-1950) getrouwd in 1886 met Catharina de Rooij (1867-1956)
           

Na overlijden van zijn moeder Alida Kuijsten wordt volgens het kadaster in 1877 haar zoon  Hendrik Christinus (1860)  officieel eigenaar van de boerderij
In 1895 wordt er een schuur achter de boerderij gebouwd zie HK1895

 
 d00833 003  

Hendrik Christinus Craaijo (1860) en Catharina de Rooij krijgen 4  kinderen waarvan er 2 jong overlijden.
Dochter Neeltje (1900) trouwt in 1925 met de Dirk Matheus de Bruijn (1899-1926) landbouwer. Zij gaan wonen op de boerderij van zijn ouders adres Nieuwstraat D100 in Capelle (Heistr 125?) . Dirk Matheus de Bruijn overlijd al op 27 jarige leeftijd. Zij krigen geen kinderen.
Zoon Adriaan Cornelis (1895) trouwt in 1922 met Arnolda Adriana Venis (1891) uit Dongen
Zij krijgen 2 kinderen: Jacob (1924) en Hendrik Christinus (1926)

Pas in 1952 komt de boerderij op naam van Adriaan Cornelis Craaijo (1895) , hij is dan 57 jaar. Zijn moeder heeft dan nog wel het vruchtgebruik.
De twee zoons van Adriaan Cornelis Craaijo, Jacob en Hendrik, runnen gezamenlijk de boerderij (Kerkstraat 137).
Als beide zoons trouwen wordt voor 1 zoon in 1954 een nieuwhuis gebouwd naast de boerderij huidig Kerkstr. 139.

In 1957 is de boerderij eigendom van de weduwe Arnolda Craaijo-Venis en haar twee zoons Jacob en Hendrik.

In 1972 wordt de boerderij verkocht aan de gemeente Sprang-Capelle tbv woningbouw achter de boerderij

  

Kerkstraat 135

Boerderij B355

Deze is tot aan 1834 eigendom van Arie Craaijo (1771-1861) en zijn broer Bastiaan Craaijo (1768-1834).

Arie Craaijo trouwt in 1807 met Christina Snijders (1780-1856). Zij krijgen 10 kinderen waarvan er 5 jong overlijden (zie voorgaand).
Voor verdeling erfenis in 1861 zie voorgaand.
Zijn zoon Arie (1824-1866) ongehuwd erft de oude  boerderij Kerkstraat 135 hij boert samen met zijn ongetrouwde zuster Antonia (1819-1868)
Als Antonia Craaijo overlijdt in 1868 is haar bezit 4.1 ha
Als Arie Craaijo overlijdt in 1886 is zijn bezit 3.4 ha Er wordt hier geen boerderij vermeld in de memorie van successie die na zijn overlijden opgesteld wordt
Uit het kadaster volgt dat de boerderij in 1880 verkocht wordt
Onderzoek in notaris archieven moet uitsluitsel geven wie juridisch eigenaar is van de boerderij maar dat is niet eenvoudig  

Deze boerderij wordt  in 1880 eigendom van Cornelis van Beek (1836-1915) LA927
Cornelis van Beek was in 1870 getrouwd met Christina Craaijo , de dochter van de onderwijzer Jan Craaijo (1809-1894) en Maria Oerlemans
Jan Craaijo was de zoon van Arie Craaijo (1771-1861). Dus de nieuwe eigenaar is de kleindochter van Arie Craaijo

Deze boerderij blijft tot ca 1960 eigendom van de erfgenamen van het echtpaar  Cornelis van Beek-Craaijo. Zij hadden 9 kinderen.  Er zijn na de oorlog  ca 20 erfgenamen De ouders waren in 1922 al overleden.  Twee kinderen hadden het vruchtgebruik, dit vervalt na overlijden van hen in 1959. In ca 1960  wordt een kleinzoon van Cornelis van Beek, Maurits Cornelis Vos, eigenaar van de boerderij Kerkstr 135
In 1960 breekt hij de boerderij af en bouwt het huidige pand met de bestemming winkel en brood fabriek

   
 

Genealogie Craaijo                 file Kerkstr 137          versie MN18-10-2023

Jan Craaijo (1720) en Antonia Swart (1736)
Jan Craaijo doop 22-12-1720 te Almkerk
zv Bastiaan Janse Craaijo en Marijke Basstiaanse Drimmeleer
gehuwd op 3-12-1767 te Spr met Antonia Swart doop 3-6-1736teSpr ovl. ?
dv Arien Swart (1689-?) en Aerdina Holster (1701-?)
kinderen:

  1. Bastiaan doop 13-11-1768teSpr ovl 24-7-1834 teSpr 65jaar ongehuwd MvS1834
  2. Arie doop 6-2-1771teSpr ovl 17-1-1861teSpr 89 jaar MvS1861
    gehuwd in 1807 met Christina Snijders (1780-1856)
  3. Maria 18-7-1773 teSpr ovl 11-10-1842 teSpr 69jaar MvS1842
    gehuwd op 16-5-1807 met Arnoldus Haverhals doop 26-4-1772teSpr ovl 9-9-1857teSpr 85 jaar 5 kinderen zie genealogie Haverhals
    Echtpaar woont vd Duinstr 57
    Catharina (1809-1838), Anthonia Adriana (1810-1885), Arnolda (1812-?), Jan (1814-1899), Arnoldus (1816-1890)

Arie Craaijo (1771-1861) en Christina Snijders (1780-1856)                 Kerkstraat 135
Arie Craaijo doop 6-2-1771teSpr ovl 17-1-1861teSpr 89 jaar hooi-akkerbouwer
zv Jan Craaijo en Antonia Swart
gehuwd op 16-5-1807teSpr met Christina Snijders doop 6-8-1780teSpr ovl 2-5-1856te Spr 75 jaar
dv Jan Snijders (1745-1818) en Adriana vd Hoeven (1742) H=1770
adres echtp Craaijo-Snijders
BR-1837-1846 adres Nieuwstr 156
BR-1850-1860-77-E231 adres Nieuwstr 176 ook dienstknecht en dienstmeid intern
kinderen:

  1. Jan 11-8-1808teSpr
  2. Jan 24-9-1809teSpr ovl 9-2-1894teSpr 84 jaar bouman geen MvS
    gehuwd in 1836 met Maria Oerlemans (1813-1900) 5 kinderen                 MvS1900
               
    MvS1900 bezit B1983-1295-1296 (huis) A120-338-339 totaal 6.5ha onder Spr
                onderBesoijen A264  14ha onder Cap D279-281 0.31 ha totale waarde 10035
                B1983huis komt van B373 huis gelegen Kerkstr 101 (Joris Kuijsten)
                LA139-LA366Jan Craaijo
    dv Adriaan Hendrikse Oerlemans (1787-1839) en Maaijke van Dongen (1788-1822)
    BR-1837-1846-76-E14 adres Nieuwstr 162 (vdDuinstr 3) bij haar ouders
    BR-1850-1861-77-E222 adres Kerkeind 171 zie LA139-366 B373->B882
    BR-1861-1899-79-E111 adres Nieuwstr 261-304-287a
    kinderen:
    1. Adriana 10-1-1840teSpr ovl 11-6-1931teSprC 91 jaar geen kinderen?
    gehuwd in 1871 met Jacobus van Loven (1827-1882)
    2. Christina 23-12-1841teSpr ovl 30-7-1922teSpr 80 jaar               Kerkstraat 135
    gehuwd in 1870 met Cornelis van Beek (1836-1915) 9 kinderen
    3. Alida 6-12-1843teSpr ovl 23-7-1912teSpr 68 jaar
    gehuwd in 1865 met Adriaan de Bie (1837-1923) 10 kinderen
    4. Bastiana 2-11-1840teSpr ovl 3-2-1938teSprC 91 jaar
    gehuwd in 1871 met Hendrik Willem Ockers (1846-1926) 15 kinderen
    5. Hendrika 17-7-1849teSpr ovl 19-1-1915teSpr 65 jaar
    gehuwd in 1874 met Denis Elibertus Craaijo (1853-1925) geen kindderen?
  3. Johannes 26-7-1811teSpr ovl 16-12-1897teSpr 86 jaar onderwijzer
    gehuwd in 1839 met Jannetje Jacoba Born (1816-1851) 1 kind
    2de huwelijk in 1843 met Johanna Henrica Leenders (1819-1893) 6 kinderen
  4. Adrianus (Adriaan) 21-8-1814-Spr ovl 22-1-1873-Spr 58 jaar landbouwer MvS1873
    gehuwd in 1850 met Alida Kuijsten (1821-1877) Kerkstr 137
    dv Denis Kuijsten (1786-1859) en Elizabeth van Os (1787-1862) H=1810 Kerkstr 30
    BR-1850-1860-77-E233 adres Nieuwstr 177
  5. Antonia 5-9-1816teSpr ovl 10-9-1817teSpr 1 jaar
  6. Bastiaan 30-10-1817teSpr ovl 28-10-1840teSpr 22 jaar ongehuwd MvS1840
  7. Antonia 6-12-1819teSpr ovl 7-10-1868teSpr 48 jaar ongehuwd MvS1868
  8. Adriana 14-7-1821teSpr ovl 19-3-1822teSpr 0 jaar
  9. Hendrik 10-11-1822teSpr ovl 23-8-1844teSpr 21 jaar ongehuwd
  10. Arie 8-2-1824teSpr ovl 29-11-1886teSpr 62 jaar ongehuwd MvS1886

Johannes Craaijo (1811-1897) onderwijzer te Scherpenisse
Johannes Craaijo 26-7-1811teSpr ovl 16-12-1897teSpr
zv Arie Craaijo (1771-1861) en Christina Snijders (1780-1856) H=1807
gehuwd op 22-9-1839teMiddelharnis met Jannetje Jacoba Born ca 1816te Middelharnis ovl 16-12-1841teScherpenisse ca 25 jaar
kind Arie Craaijo 19-6-1840te Sint Laurens
2de huwelijk op 11-5-1843teTerheijden met Johanna Henrica Leenders 22-12-1819teTerheijden ovl. 1-5-1893teSpr 73 jaar
kinderen allen geboren te Scherpenisse:

  1. Hendrik Leendert 2-12-1845 ovl 27-9-1845te Scherpenisse 0 jaar
  2. Johanna Hendrika 24-8-1847 ovl 12-12-1928teSpr 81 jaar
    gehuwd in 1870 met Pieter Brinisse van Santen (1837-1912) hoofdonderwijzer
    5 kinderen in dj1908 bouw woonhuis vdDuinstr 61 (Coop bakkerij)
  3. Hendrik Leendert 26-12-1848 ovl 25-11-1851teScherpenisse 2 jaar
  4. Christina 4-7-1850 ovl 7-1-1928teBergen 77 jaar
    gehuwd in 1878 met Johannes van den Kieboom (1842-1900) predikant
  5. Hendrik Leendert 29-12-1852 ovl 26-11-1944teNijmegen 91 jaar
    gehuwd in 1880 met Johanna Kuijpers (1859-1903) 1 kind
    2de huwelijk in 1903 met Trijntje Hemmes (1862)
  6. Jeanette Geertruida Catharina 16-8-1856 ovl 9-2-1889teSpr 32 jaar MvS1889
    gehuwd in 1881 met Jacobus Arnoldus Haverhals (1853-1908) Raadhuisstr 18

Adrianus Craaijo (1814-1873) en Alida Kuijsten (1821-1877)               Kerkstraat 137
Adrianus Craaijo 21-8-1814teSpr ovl 22-1-1873teSpr 58 jaar landbouwer
zv        Arie Craaijo (1771-1861) en Christina Snijders (1780-1856)
gehuwd op 15-3-1850teSpr met Alida Kuijsten 28-5-1821teSpr ovl 21-2-1877teSpr 55 jaar
dv Denis Kuijsten (1786-1859) en Elizabeth van Os (1787-1862) H=1810
MvS1973 en MvS1877 beschikbaar
Adres BR-1850-1860 Nieuwstr 177  BR-1861-1899 adres Nieuwstr 177->273
kinderen:

  1. Arie 25-8-1851teSpr ovl 7-4-1905teSpr 53 jaar ongehuwd
  2. Denis Elibertus 24-1-1853teSpr ovl 9-11-1925teSprC 72 jaar
    gehuwd op 4-6-1874teSpr met Hendrika Craaijo 17-7-1849teSpr ovl 19-1-1915teSpr 65 jaar geen kinderen
    dv Jan Craaijo (1809-1894) en Maria Oerlemans (1813-1900) H=1836
  3. Hendrik Christinus 6-1-1856teSpr 7-2-1856teSpr o jaar
  4. Hendrik Christinus 19-2-1860teSpr ovl 13-9-1950teSprC 90 jaar Kerkstr 137
    gehuwd in 1886 met Catharina Cornelia de Rooij (1867-1956)
    BR-1861-1899 Nieuwstr 273-320-301bl

Hendrik Christinus Craaijo (1860-1950) en Catharina Cornelia de Rooij (1867-1956)
                                                                                                          Kerkstraat 137

Hendrik Christunus Craaijo 19-2-1860teSpr ovl 13-9-1950-SprC 90 jaar landbouwer
zv Adrianus Craaijo (1814-1873) en Alida Kuijsten (1821-1877) H=1850
gehuwd op 9-4-1886-Spr met Catharina Cornelia de Rooij 24-3-1867teVrijh ovl 9-8-1956teSprC 89 jaar
dv Cornelis Pieter de Rooij (1836-1918) en Neeltje vd Hoek (1843-1908) H=1867 ouders wonen Nieuwevaart 75
kinderen:

  1. Kind 4-5-1887
  2. Alida 19-4-1888-Spr ovl 18-8-1894-Spr 6 jaar
  3. Neeltje Cornelia 31-7-1895-Spr ovl 26-10-1890- Spr 2 maanden
  4. Adriaan Cornelis 23-7-1895-Spr ovl ? Kerkstraat 137
    gehuwd op 29-11-1922teDongen met Arnolda Adriana Venis geb 21-10-1891 te Dongen (BR)
    kinderen o.a.
    Jacob 23-2-1924 Kerkstraat 137
    Hendrik Christinus 20-8-1926                                              Kerkstraat 137
  5. Kind 20-10-1898
  6. Neeltje Alida 21-3-1900- Spr
    gehuwd op 27-5-1925-SprC met Dirk Matheus de Bruijn 13-2-1899teCap ovl 18-2-1926-SprC 27 jaar landbouwer
    zv Jan Adriaan de Bruijn (1867-1946) landbouwer en Catharina Johanna Sagt (1873-1901) H=1896 Jan Adriaan de Bruijn hertrouwt met Adriana Maria van Wageningen
    Echtpaar woont bij ouders Nieuwstraat D100